Gelir Vergisi Genel Tebliği 319 Seri Nolu tebliğ taslağı ile 25/12/2021 tarihli ve 31700 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklere ilişkin usul ve esasları düzenlenmiştir. Yapılan düzenleme ile ücretlerde vergi istisnası tüm ücretlileri kapsayacak şekilde genişletilerek yasal düzenleme yapılmıştır. Gerek çalışan gerek işverenin merakla beklediği konu da açıklığa kavuşmuştur. 319 seri nolu Tebliğ taslağında tüm yönleri ile hesaplamaların detayları açıklanmış ve örneklendirilmiştir. İlgili yazıda sadece asgari ücret ödenmesi durumundaki hesaplamalara ayrıca , asgari ücrete ilave aylık mesai ve düzenli ödenen sosyal yardımların, ikramiye gibi ödemelerin olması halinde hesaplamaların nasıl yapılacağına değinildi.
7349 sayılı Kanunla, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde yapılan düzenleme ile hizmet erbabının 1/1/2022 tarihinden itibaren ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilmiştir. Aralık maaşlarının hesaplanmasında aralık ayında yürürlükte olan mevzuata hükümlerine göre işlem yapılacak ve ilgili ayda istisnadan faydalanılması söz konusu olmayacaktır.
İstisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde, hizmet erbabının ilgili aydaki gelirine ilişkin verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenecektir. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi, ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşmayacaktır. Hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde istisna sadece en yüksek olan ücrete uygulanacaktır.
7349 sayılı Kanunun 3’üncü maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 32. maddesi yani Asgari Geçim İndirimi (AGİ) yürürlükten kaldırılmıştır. 7349 sayılı Kanunun 2. maddesiyle Gelir Vergisi İstisnası ve 4. maddesi ile damga vergisi istisnası getirilmiştir
Asgari ücretli olarak çalışanlarda gelir vergisi istisnası
Hizmet erbabının ücret gelirinin, ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin brüt tutarı kadar olması halinde, brüt tutardan, işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi kesintisi yapılacak, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılmayacaktır. İlgili tebliğ taslağı değişiklik olmadan aynı şekilde yayımlanır ve yürürlüğe girerse hesaplamalara ilgili örneklere aşağıdaki gibidir.
Örnek 1: İşveren (A)’nın işyerinde asgari ücretli olarak çalışan Bay (B)’nin, 2022 yılı için brüt ücreti 5.004 TL’dir. Bay (B)’ye bu ücreti dışında, mesai, sosyal yardım, prim ve benzeri başkaca bir ödeme yapılmamaktadır.
Bay (B)’ye 2022 yılının ilgili aylarında yapılacak net ücret ödemesi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
|
AYLAR |
BRÜT ÜCRET |
SİGORTA PRİMİ |
MATRAH |
İSTİSNA |
HESAPLANAN GELİR VERGİSİ |
HESAPLANAN DAMGA VERGİSİ |
NET ÜCRET |
|
(a) |
(b) (ax%15) |
(c) (a-b) |
(d) |
(e) |
(f ) |
(g) (c-e-f) |
|
|
Ocak |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Şubat |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Mart |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Nisan |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Mayıs |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Haziran |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Temmuz |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Ağustos |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Eylül |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Ekim |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Kasım |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Aralık |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
TOPLAM |
60.048,00 |
9.007,20 |
51.040,80 |
51.040,80 |
0,00 |
0,00 |
51.040,80 |
Hizmet erbabının asgari ücretiyle birlikte mesai ücreti, sosyal yardım, ikramiye gibi ücret sayılan gelirler elde etmesi durumunda ise toplam ücret gelirinin; ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan kısmı gelir vergisinden istisna olacak, bu tutarı aşan kısım vergilendirilecektir. İstisna tutarını aşan kısmın vergilendirilmesinde, istisna kapsamında olan matrah da dikkate alınarak vergi tarifesinin uygulanacak dilim ve vergi oranı belirlenecektir. İstisna suretiyle sağlanan menfaat asgari ücretin ilgili ayda hesaplanan vergisini geçemeyecektir.
Örnek 2: İşveren (C)’nin işyerinde asgari ücretli olarak çalışan Bayan (D)’nin, 2022 yılı için brüt ücreti 5.004 TL’dir. Bayan (D)’ye bu ücreti dışında, aylık mesai ve sosyal yardım olarak da 996 TL ödeme yapılmaktadır. Bayan (D)’ye 2022 yılının ilgili aylarında yapılacak net ücret ödemesi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
|
AYLAR |
BRÜT ÜCRET |
SİGORTA PRİMİ |
MATRAH |
KÜMÜLATİF MATRAH |
HESAPLANAN GELİR VERGİSİ |
ASGARİ ÜCRET KÜMÜLATİF MATRAH |
ASGARİ ÜCRETİN VERGİSİ |
İSTİSNA MATRAH |
KESİLECEK GELİR VERGİSİ |
KESİLECEK DAMGA VERGİSİ |
NET ÜCRET |
|
(a) |
(b) (aX%15) |
(c) (a-b) |
(d) |
(e) (dx%15,%20) |
(f) |
(g) (fx%15,%20) |
(h) |
(i) (e-g) |
(ı) (a-5004)x0,00759 |
(j) (c-i-ı) |
|
|
Ocak |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
5.100,00 |
765,00 |
4.253,40 |
638,01 |
4.253,40 |
126,99 |
7,56 |
4.965,45 |
|
Şubat |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
10.200,00 |
765,00 |
8.506,80 |
638,01 |
4.253,40 |
126,99 |
7,56 |
4.965,45 |
|
Mart |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
15.300,00 |
765,00 |
12.760,20 |
638,01 |
4.253,40 |
126,99 |
7,56 |
4.965,45 |
|
Nisan |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
20.400,00 |
765,00 |
17.013,60 |
638,01 |
4.253,40 |
126,99 |
7,56 |
4.965,45 |
|
Mayıs |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
25.500,00 |
765,00 |
21.267,00 |
638,01 |
4.253,40 |
126,99 |
7,56 |
4.965,45 |
|
Haziran |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
30.600,00 |
765,00 |
25.520,40 |
638,01 |
4.253,40 |
126,99 |
7,56 |
4.965,45 |
|
Temmuz |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
35.700,00 |
950,00 |
29.773,80 |
638,01 |
4.253,40 |
311,99 |
7,56 |
4.780,45 |
|
Ağustos |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
40.800,00 |
1.020,00 |
34.027,20 |
739,37 |
4.253,40 |
280,63 |
7,56 |
4.811,81 |
|
Eylül |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
45.900,00 |
1.020,00 |
38.280,60 |
850,68 |
4.253,40 |
169,32 |
7,56 |
4.923,12 |
|
Ekim |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
51.000,00 |
1.020,00 |
42.534,00 |
850,68 |
4.253,40 |
169,32 |
7,56 |
4.923,12 |
|
Kasım |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
56.100,00 |
1.020,00 |
46.787,40 |
850,68 |
4.253,40 |
169,32 |
7,56 |
4.923,12 |
|
Aralık |
6.000,00 |
900,00 |
5.100,00 |
61.200,00 |
1.020,00 |
51.040,80 |
850,68 |
4.253,40 |
169,32 |
7,56 |
4.923,12 |
|
TOPLAM |
72.000,00 |
10.800,00 |
61.200,00 |
61.200,00 |
10.640,00 |
51.040,80 |
8.608,16 |
51.040,80 |
2.031,84 |
90,72 |
59.077,44 |
Örnek 3: İşveren (E)’nin işyerinde asgari ücretli olarak çalışan Bayan (F)’nin, 2022 yılı için brüt ücreti 5.004 TL’dir. Bayan (F)’ye bu ücreti dışında, Ocak ve Temmuz aylarında 10.000 TL ikramiye ödemesi yapılmaktadır.
Bayan (F)’ye 2022 yılının ilgili aylarında yapılacak net ücret ödemesi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
|
AYLAR |
BRÜT ÜCRET |
SİGORTA PRİMİ |
MATRAH |
KÜMÜLATİF MATRAH |
HESAPLANAN GELİR VERGİSİ |
ASGARİ ÜCRET KÜMÜLATİF MATRAH |
ASGARİ ÜCRETİ VERGİSİ |
İSTİSNA MATRAH |
KESİLECEK GELİR VERGİSİ |
KESİLECEK DAMGA VERGİSİ |
NET ÜCRET |
|
(a) |
(b) (ax%15) |
(c) (a-b) |
(d) |
(e) (dx%15,%20) |
(f) |
(g) (fx%15,%20) |
(h) |
(i) (e-g) |
(ı) (a-5004)x0,00759 |
(j) (c-i-ı) |
|
|
Ocak |
15.004,00 |
2.250,60 |
12.753,40 |
12.753,40 |
1.913,01 |
4.253,40 |
638,01 |
4.253,40 |
1.275,00 |
75,90 |
11.402,50 |
|
Şubat |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
17.006,80 |
638,01 |
8.506,80 |
638,01 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Mart |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
21.260,20 |
638,01 |
12.760,20 |
638,01 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Nisan |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
25.513,60 |
638,01 |
17.013,60 |
638,01 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Mayıs |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
29.767,00 |
638,01 |
21.267,00 |
638,01 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Haziran |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
34.020,40 |
739,03 |
25.520,40 |
638,01 |
4.253,40 |
101,02 |
0,00 |
4.152,38 |
|
Temmuz |
15.004,00 |
2.250,60 |
12.753,40 |
46.773,80 |
2.550,68 |
29.773,80 |
638,01 |
4.253,40 |
1.912,67 |
75,90 |
10.764,83 |
|
Ağustos |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
51.027,20 |
850,68 |
34.027,20 |
739,37 |
4.253,40 |
111,31 |
0,00 |
4.142,09 |
|
Eylül |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
55.280,60 |
850,68 |
38.280,60 |
850,68 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Ekim |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
59.534,00 |
850,68 |
42.534,00 |
850,68 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Kasım |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
63.787,40 |
850,68 |
46.787,40 |
850,68 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
Aralık |
5.004,00 |
750,60 |
4.253,40 |
68.040,80 |
850,68 |
51.040,80 |
850,68 |
4.253,40 |
0,00 |
0,00 |
4.253,40 |
|
TOPLAM |
80.048,00 |
12.007,20 |
68.040,80 |
68.040,80 |
12.008,16 |
51.040,80 |
8.608,16 |
51.040,80 |
3.400,00 |
151,80 |
64.489,00 |
7349 sayılı Kanunun 2. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunun Ücret İstisnalarına ilişkin 23. maddesinin birinci fıkrasına 18. bent eklenmiştir. Bu bentle asgari ücrete isabet eden vergi, tüm ücretlerde istisna kapsamına alınmıştır. İstisnayı aşan ücret gelirinin vergilendirilmesinde, hizmet erbabının ilgili aydaki gelirine ilişkin verginin hesaplanacağı gelir dilim tutarları ve oranları, istisna kapsamındaki tutarlar da dikkate alınarak belirlenecektir. İstisna nedeniyle alınmayacak olan vergi, ilgili ayda aylık asgari ücret üzerinden hesaplanması gereken vergiyi aşmayacaktır.
Asgari ücret alan personelin ve 10.000 TL brüt ücret alan personele ait hesaplamalar da karşılaştırılmalı olarak aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
|
TEMMUZ 2022 |
AĞUSTOS 2022 |
EYLÜL 2022 |
TEMMUZ 2022 |
AĞUSTOS 2022 |
EYLÜL 2022 |
|||
|
Asgari Ücret Kümülatif G.V. Matrah |
29.773,80 |
34.027,20 |
38.280,60 |
10.000 TL Kümülatif G.V. Matrahı |
59.500,00 |
68.000,00 |
76.500,00 |
|
|
İşveren Maliyeti |
5.879,70 |
5.879,70 |
5.879,70 |
İşveren Maliyeti |
11.750,00 |
11.750,00 |
11.750,00 |
|
|
SGK Primi İşveren (15,5%) |
775,62 |
775,62 |
775,62 |
SGK Primi İşveren (15,5%) |
1.550,00 |
1.550,00 |
1.550,00 |
|
|
İşsizlik Sig. İşveren Payı(2%) |
100,08 |
100,08 |
100,08 |
İşsizlik Sig. İşveren Payı(2%) |
200 |
200 |
200 |
|
|
Brüt Asgari Ücret |
5.004,00 |
5.004,00 |
5.004,00 |
Brüt Ücret |
10.000,00 |
10.000,00 |
10.000,00 |
|
|
Prim ve Kesintiler |
750,6 |
750,6 |
750,6 |
Prim ve Kesintiler |
1.500,00 |
1.500,00 |
1.500,00 |
|
|
SGK Primi (14%) |
700,56 |
700,56 |
700,56 |
SGK Primi (14%) |
1.400,00 |
1.400,00 |
1.400,00 |
|
|
İşsizlik Sigorta Primi (1%) |
50,04 |
50,04 |
50,04 |
İşsizlik Sigorta Primi (1%) |
100 |
100 |
100 |
|
|
Ödenecek Vergi |
– |
– |
– |
Ödenecek Vergi |
1.099,91 |
998,55 |
1.342,24 |
|
|
Gelir Vergisi Matrah*15%) |
638,01 |
739,37 |
850,68 |
Gelir Vergisi (Temmuz AğustosMatrah*20%)Eylül 2.000 için %20-6500TL için%27 |
1.700,00 |
1.700,00 |
2.155,00 |
|
|
İstisna Gelir Vergisi |
638,01 |
739,37 |
850,68 |
İstisna Gelir Vergisi |
638,01 |
739,37 |
850,68 |
|
|
Ödenecek Gelir Vergisi |
– |
– |
– |
Ödenecek Gelir Vergisi |
1.061,99 |
960,63 |
1.304,32 |
|
|
Damga Vergisi (0,759%) |
37,98 |
37,98 |
37,98 |
Damga Vergisi (0,759%) |
75,9 |
75,9 |
75,9 |
|
|
İstisna Damga Vergisi |
37,98 |
37,98 |
37,98 |
İstisna Damga Vergisi |
37,98 |
37,98 |
37,98 |
|
|
Ödenecek Damga Vergisi |
– |
– |
– |
Ödenecek Damga Vergisi |
37,92 |
37,92 |
37,92 |
|
|
Net Asgari Ücret |
4.253,40 |
4.253,40 |
4.253,40 |
Net Ücret |
7.400,09 |
7.501,45 |
7.157,76 |
Faydalı olması dileği ile sağlıklı günlere…
S.M.M.M & BAĞIMSIZ DENETÇİ
FERİDE AKYILDIZ BİRCAN
