Evde en çok meydana gelen kazaların başında yanıklar geliyor. Evde meydana gelen yanıklarda ıslak pansuman yapılması ve bunun sık sık değiştirilmesi gerektiğini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Dermatoloji Uzmanı Dr. Kübra Esen Salman, “Evdeki temiz bir tülbent, gazlı bezi sık sık musluk suyuyla ıslatıp yanık bölgesinin soğuk kalması sağlanmalı. Yanığa yoğurt, diş macunu gibi ürünler sürmek doğru değil. Bunlar enfeksiyona eğilimi artırabilir. Amacımız hasar gören deriyi serinletmek, soğutmak olmalı. Bunu suyla yapabiliriz” açıklamasında bulundu. Dr. Kübra Esen Salman konuyla ilgili önemli bilgiler verdi...
Yanık çok şiddetli değilse yanık bölgenin öncelikle soğutulması gerekiyor. Yanık bölgeyi hemen soğuk musluk suyuna tutun veya soğuk-ıslak kompresler uygulayın. Bunu yaklaşık 10 dakika ya da ağrı geçene kadar yapın. Enfeksiyona neden olabileceğinden yanığa merhem, diş macunu, tereyağı gibi şeyler sürmeyin. Antibiyotikli krem uygulamayın. Günde 2-3 kez vazelin uygulayın. Yanığı yapışmaz, steril bir bandajla örtün. Su kabarcıkları oluşursa alanı kapalı tutarken, kendi kendisine iyileşmesine izin verin. Patlatmayın ya da soymayın. Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesici ilaç alınabilir...
Yanık bölgeyi güneşten koruyun
Yanık bölge mutlaka güneşten korunması gerekiyor. Yanık iyileştiğinde SPF 30 veya daha yüksek faktörlü güneş koruyucularla, şemsiye altında, gölgede kalmaya dikkat edilmeli, koruyucu giysiler giyilmeli. Güneşten korunmak, yanık kaynaklı kızarıklık bazen haftalarca sürebildiği için yara izini en aza indirmeye yardımcı olacaktır.
Tedavi yanığın şiddetine göre olmalı
Birinci derece yanıklarda kızarıklık olan bölgenin kapatılmasına gerek yoktur. Akut durumda ise ıslak pansuman ile yanma hissi giderildikten sonra nemlendirici kremler sürülmesi ve yanık bölgenin açık bırakılması yeterli olur. Ancak 2. ve 3. derece yanıklarda su kabarcıkları ve açık yaralar oluşacağı için yanığınızın şiddetine uygun, doktorunuz tarafından önerilen kremlerle kapalı pansuman yapılması uygun olacaktır. Yaranın kuruması için açık tutulması düşüncesi yanlıştır.
Yanık alanı genişse mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalı
Yanık, sadece kızarıklık olması durumunda birinci derece yanık olarak değerlendirilebilir ve evde tedavi yeterli olur. Ancak bebek ve küçük çocuklarda ya da yaşlılarda vücudun geniş bir alanının yanması durumunda yanık birinci derece de olsa bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Bunun dışında su toplaması olması, açık yaraların oluşması durumunda, derimizin derin katmanlarının da etkilendiği bilinmeli ve mutlaka bir sağlık kuruluşuna vakit kaybetmeden başvurulmalı.
Yanıklar tedavi edilmezse eklem kısıtlılığı gelişebilir
Yanıklar uygun tedavi edilmemesi durumunda ikinci derece yanık, üçüncü dereceye ilerleyebilir. Yanığa bağlı iz kalabilir. Eklem bölgesinde oluşan yanıklar tedavi edilmediğinde kontraktürler oluşur ve eklem kısıtlılığı gelişebilir. Açık yaralar enfekte olabilir, bu bölgelerden ciddi su kaybı olabilir ve bu durum hayati tehlike oluşturabilir.
Koyu tenli kişilerde leke kalma ihtimali daha yüksek
Deri rengine ve güneş ışığına verdiği yanıta göre 6 tip deri vardır. Bunlardan birincisi açık beyaz renk deriye sahip olan kolayca yanan hiç bronzlaşmayanlardır. Altıncısı ise siyah deri rengine sahip olan hiç yanmayan sadece bronzlaşan kişilerdir. Yani açık deri rengine sahip olanlar yanıklara karşı daha hassastır ancak oluşan yanık geçtikten sonra oluşan lekeler açık tenlilerde daha az kalıcıdır. Koyu tenlilerde yanık daha zor oluşsa da leke kalma ihtimali daha yüksektir.