Oldukça sık görülen bir deri hastalığı olan egzama, derinin üst tabakalarında yangıya sebep olan hücrelerin birikimi ile ortaya çıkan bir reaksiyondur. Günlük hayatta kullanılan ve karşılaşılan çeşitli maddelerin hastalığın nedeni veya alevlendiricisi olabileceğine dikkat çeken Anadolu Sağlık Merkezi Dermatoloji Uzmanı Dr. Kübra Esen Salman, “Temizlik, bulaşıkla uğraşan kişiler, fırın işçileri, kuaförler, diş teknisyeni, doktor, hemşire gibi sağlık personelleri, çimento, tuğla, boya, resim, maket, bahçe işi ile uğraşan kişiler tahriş edici ve alerjen maddelerle daha sık maruz kaldıkları için el egzaması gelişmesine daha yatkındır. İş yaparken yüzüklerin çıkarılması tahriş edici maddelerin yüzüklerin altında birikmesini engeller” açıklamasında bulundu. Dr. Kübra Esen Salman konuyla ilgili önemli bilgiler verdi...
Egzamanın başlangıç dönemi belirtileri kızarık ve şiş bir zeminde çok sayıda su dolu kabarcıklar ve bunların hızla açılmasıyla sulantı ve kabuklanmadır. Sonraki dönemde hafif kızarık bir zeminde çok sayıda kepeklenme ve kabuklanma gözlenirken, kronik yani ilerlemiş dönemde ise deri kalınlaşmış ve üzerinde kepeklenme belirgindir, yarıklar, çatlamalar ve kanama gelişebilir. Hastalık nedenine göre de farklı dönemlerde seyredebilir ve her dönemde kaşıntı görülebilir.
Tedavide ne yapılır?
Egzama tedavisine başlamadan önce gebelik, emzirme, dahili hastalıklar ve farklı sebeplerden ötürü düzenli olarak kullanılan ilaçlarla ilgili doktorun mutlaka bilgilendirilmesi gerekiyor. Deriye sürülerek uygulanan steroidli kremler kaşıntı ve kızarıklığın giderilmesinde, egzamanın iyileşmesinde yararlıdır. Egzama sulantılı ise doktorunuzun önereceği ilaçlar ile ıslak pansuman uygulaması, deri kalınlığı belirgin ise deri kalınlığını azaltıcı tedaviler gündeme gelebilir. Hastalık çok şiddetli ise deri dışında steroidler ağız, damar, kas uygulamaları yoluyla da verilebilir. Bu tedavilere yanıt alınamıyorsa pimekrolimus, siklosporin, metotreksat, fototerapi gibi diğer tedavi seçenekleri uygulanabilir.
Egzamayı önlemenin 10 yolu
Tedavide yapılması gereken en önemli şey; nedenin saptanması ve bu etkenle temastan mümkün olduğu kadar kaçınmaktır. Tamamen uzak durabilmek bazen zor olabilir.
Su ve sabunla uzun süreli temas derinin doğal koruyucu tabakasının kaybına neden olur. Bu nedenle ellerin temizliği sabun yerine derinin PH’ına uygun, kokusuz ve renksiz bir temizleyiciyle yapılması daha uygundur.
Sıcak veya soğuk su yerine ellerin ılık su ile yıkanması daha uygundur.
Özellikle uzun seyirli formunda nemlendiriciler derinin kaybettiği nemi kazandırmaya yardımcı olabilir.
İş yaparken yüzüklerin çıkarılması tahriş edici maddelerin yüzüklerin altında birikmesini engeller.
Temizlik, bulaşık, çocuk bakımı gibi işlerde yardımcı desteği veya bulaşık ve çamaşır makinesi kullanılmalı. Kısa süreli profilaktik eldiven kullanımı önemli. Uzun süre eldiven kullanımının terlemeyi arttırabileceği unutulmamalı. Eldiven içine pamuklu eldiven giyilmesi uygun olur. Pudralı eldivenler klinik bulguları şiddetlendirebildiğinden kullanımları uygun değil. Saç şampuanlama sırasında kısa süre ile eldiven giyilmesi zayıf iritan maddelerin deriye olumsuz etkisini azaltır.
Tuvalet temizleme gibi uygulamalar sırasında deterjan ile ellerin teması kesilmeli.
Domates, portakal, limon gibi maddelerle doğrudan el teması engellenmeli.
Saç boyama sırasında olası alerjenlerden kaçınılması ve korunması önemli.
Eğer mesleki nedenli bir egzama düşünülüyorsa kısa süreli meslek değişikliği, kalıcı bir sorun varsa hekimlerin önerisi ile meslek değişikliği gündeme gelebilir.
*Anadolu Sağlık Merkezi